Warszawa, o jakiej marzymy, jest miastem nowoczesnym – także technologicznie, coraz lepiej projektowanym, estetycznym, przyjaznym i promującym ekologiczny styl życia. Z przyjemnością spaceruje się po jej ulicach
i jeździ po niej rowerem.
Choć jest metropolią, jej globalne aspiracje są zakorzenione w lokalności, w budowaniu sąsiedzkich, osiedlowych, dzielnicowych wspólnot. Mieszkańcy Warszawy mają poczucie wpływu na rozwój swojego miasta, a zarządzający miastem są otwarci na ich opinie i potrzeby, mądrze wspierają obywatelską spontaniczność.
Do Warszawy, o jakiej marzymy, chce się przyjeżdżać i chce się w niej zostać, gdyż jest interesującym miejscem do życia. Umie pokazać swoją unikatowość, historię i swoje kulturalne osiągnięcia. Warszawa ciepło
i przyjaźnie wita gości i nowych mieszkańców. Promuje różnorodność, jest ciekawa innych i otwarta na odmienność. Jest miastem odwiedzanym przez kulturowych turystów i, jako ważne miejsce rozwoju sektora kreatywnego, wędrownych pracowników z całego świata. Wypełnia nową treścią ideę europejskiego miasta kultury. Wymarzona Warszawa jest miastem, które, nawiązując do swojej tradycji inteligenckiej i intelektualnej, z sukcesem odświeżyło czy też zredefiniowało swego rodzaju modę na codzienne obcowanie z kulturą.
Streszczenie Programu
Dokument Miasto kultury i obywateli. Program Rozwoju Kultury do roku 2020 (PRK) wyznacza kierunki polityki kulturalnej Miasta, której głównym zadaniem jest podniesienie rangi i roli kultury w rozwoju Warszawy.
Od strony legislacyjnej, PRK wpisuje się w szerszy kontekst dokumentów strategicznych wyznaczających kierunki rozwoju stolicy (jednym z istotniejszych punktów odniesienia jest Społeczna Strategia Warszawy). Z drugiej strony, tłem prac nad PRK są zachodzące procesy społeczne: zwiększające się zaangażowanie obywateli w budowanie lokalnych społeczności; ich emancypacja (czyli coraz większa potrzeba wpływania na otoczenie, uczestniczenia w podejmowaniu decyzji, bycia partnerem dla władz); a także wzrastająca ranga kultury w kraju, czego dowodem jest choćby ruch Obywateli Kultury czy duża liczba miast, które stanęły do konkursu o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury (ESK).
Prace nad PRK odzwierciedlają te procesy. W przygotowywanie dokumentu, poza pracownikami Urzędu, zostały włączone liczne środowiska związane z kulturą: eksperckie, pozarządowe, akademickie, przedstawicieli instytucji publicznych i sektora prywatnego.
Ten nowatorski i otwarty proces budowania w dialogu społecznym dokumentu o charakterze strategicznym wpłynął na jego formę. Zdecydowano się odejść od sformalizowanego języka i modelowej konstrukcji programów strategicznych, trudnych do zrozumienia dla przeciętnego odbiorcy. Program Rozwoju Kultury, jak wskazuje jego nazwa – ”Miasto kultury i obywateli”, kładzie mocny nacisk na zaangażowanie obywateli w kulturę jako twórców i odbiorców, a zatem jego forma i język muszą być zrozumiałe i przystępne.
PRK opisuje priorytety rozwojowe m. st. Warszawy w dziedzinie kultury stawiając na: rozwój nieskrępowanej twórczości i rozszerzanie oferty kulturalnej, którym towarzyszy rozwój infrastruktury kulturalnej (obejmującej istniejące lub nowe miejsca kultury); zwiększanie uczestnictwa w kulturze mieszkańców całej Warszawy, z czym wiąże się rozwijanie edukacji kulturalnej oraz wspieranie aktywności społecznej i wykorzystanie nowych technologii oraz budowanie wizerunku Warszawy jako europejskiego miasta kultury, które kształtuje swą współczesną tożsamość i docenia swoje korzenie
Warunkiem niezbędnym dla realizacji założeń PRK jest wprowadzenie zmian systemowych, tj. reformy zarządzania kulturą, w tym – zarządzania instytucjami kultury. Doprowadzi to do bardziej efektywnego funkcjonowania podmiotów kultury, racjonalizacji wydatków, zwiększenia przejrzystości, uelastycznienia istniejących procedur lub wypracowania nowych, wieloletniego planowania, lepszej współpracy między sektorem publicznym, prywatnym i społecznym. Realizacji priorytetów przyświeca zasada wysokiej jakości wydarzeń kulturalnych wspieranych ze środków publicznych, zarówno artystycznych czy eksperymentalnych oraz popularnych. Równie ważną zasadą jest dążenie do równego traktowania twórców i organizatorów kultury, bez względu na ich formę prawną (instytucje kultury, organizacje pozarządowe, sektor prywatny, grupy nieformalne, indywidualni artyści), jednakże z uwzględnieniem ich zróżnicowanych możliwości.
PRK to także nowe otwarcie dyskusji nad wizerunkiem Warszawy oraz jej tożsamością i niewystarczającą identyfikacją mieszkańców ze stolicą. Powszechnie znany i budzący szacunek martyrologiczny obraz miasta doświadczonego przez historię zderza się z wciąż żywym wizerunkiem miasta „carskiej prowincji”, byle jakiego, „chorującego na przeciętność”. Aspiracje mieszkańców europejskiej stolicy są większe. Obraz Warszawy-bohaterki wojennej wymaga uzupełnienia o inne ujęcie, Warszawy-bohaterki codzienności, która wie, jak zmagać się z globalnymi, krajowymi i lokalnymi wyzwaniami teraźniejszości i która jest atrakcyjnym miejscem do życia. Równie ważne jest konsekwentne budowanie pozycji Warszawy rozwijającej jako stolica państwa partnerskie relacje z innymi ośrodkami w Polsce, a jako stolica regionu – z ośrodkami na Mazowszu.
Kultura nie odpowie na wszystkie wyzwania, choć jej rola w budowaniu miasta może być większa niż obecnie. Jako część życia społecznego podlega tym samym, niekiedy przeciwstawnym, globalnym procesom i zależy od różnorodnych interesów będących poza zasięgiem lokalnym. Warszawskie rozwiązania nie zastąpią reformy na poziomie krajowym – choć mogą stać się wzorem i inspiracją dla innych miast, budując pozycję Warszawy jako prekursorki zmian. Kultura może ponadto w znaczący sposób wpłynąć na jakość życia obywateli w wymiarze intelektualnym i materialnym, społecznym i ekonomicznym. Jest także narzędziem tworzenia więzi społecznych i zakorzenienia. To wszystko przekłada się na zwiększanie kapitału społecznego i kreatywnego, a zatem wzrost konkurencyjności Warszawy w globalizującym się świecie.
